Ahlen, 01.04.2009
Köy Enstitüleri-Hakkı Tonguç ve Atatürk
Köy enstitüleri 17 Nisan 1940 yılında kurulmuştur.Kuruluşunda emeği geçenler başta Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere Hasa Ali Yücel (dönemin eğitim bakanı),büyük pedegok İsmail Hakkı Tonguç ,İsmet İnönü ve daha başka pedegoklar.
Benim kendi okuduğum İVRİZ İLKÖĞRETMEN OKULU, kuruluşunda İVRİZ KÖY ENSTİTÜSÜ,benim kendi köyümün sınırları içerisinde olup muhtarlık olarak da bizim köye bağlıdır.Bunu özellikle yazmamın nedeni,ben kendim kuruluş aşamasında daha doğmamıştım ama köylümüzün bizzat kendilerinin birebir yaşadıkları,anlattıkları dolayısıyla daha sağlıklı bilgileri yaşanmış gibi anlatma şansını bana veriyor.
Öncelikle halk arasında anlatılan olumsuz olaylar tamamen politik görüş olup bu okulları karalamaya yönelik olmuştur.Bu olumsuz anlatımları tekrar yazmama gerek yok,herkesce bilinen anlatımlardır.Ülkemizin kısa sürede kalkınmada büyük payı olan bu tür okulların kapanmasını,dünya siyasetinde söz sahibi olan ülkeler elbetteki istemezler.Bütün ülkeler gelişmiş olsa,halahazırda gelişkin ülkelerin ekmeği biraz kesilecek,olan refah seviyeleri aşağıya çekilecektir.Hele de Ortadoğu gibi dünyanın en önemli yerinde Türkiye gibi bir ülkenin gelişmesini kimler ister,kimler istemez.
Zaman zaman kardeş kardeşe bile yardım etmek istemiyor,başka bir söylemle kendisine muhtaç durumunu korusun istiyor.Altı yüz yıl üç kıtaya hakim olmuş bir ırkın imparatorluğunu geri bıraktırmak,birçok dünya ülkelerince özlemle beklediği bir arzudur.Burada kullandığım „ırk“ kelimesi hiçbir zaman ırkçılık olarak algılanmamalı,Türkler ırkçı olamaz . Koskaca bir imparatorluk yıkılmış,yerine büyük önder Mustafa Kemal, ulus bilincini ön plana çıkararak en güzel yönetim şekli olan cumhuriyeti kurmuş ve bu günleri bizler yaşayabiliyoruz.Ne yazık müteşekkür olmak yerine ölmüş bir insanın arkasından hakaret etmeyi kendine bir görev bile sayanlarlar var.
Atatürk,gerçekten halkını çok iyi tanıyabilen,halkı ile nelerin başarılabileceğini çok iyi bilen bir asker,lider,devlet adamı,bir avrupalı,şehirli,köylü ve asrın adamıdır.Maalesef avrupada okutuğum çocuklara bazı ana ve babalar çocuğunun kendi adını doğru dürüst telaffuz etmeyi öğretmeden önce Atatürk düşmanlığını öğretmiş.Yani çocuk adını Almanların telaffuz ettiği şekilde telaffuz ediyor,aynı çocuk bilmediği,hakkında hiçbir yazı okumadığı Atatürk düşmanlığını yaşıyor,daha doğrusu yaşatılıyor.
Köy enstitülerinin en güzel taraflarından birisi de,yurdun her bölgesine kurulmuş olması,başarılarının kanıtlanmış olması.
Nüfusun büyük bir bölümünün köylerde yaşaması,okuma-yazma oranının çok düşük olması ; kalkınmanın da köylerden başlaması anlamına geliyordu.Bunu gören ve bilen Mustafa Kemal,eğitim konusunda araştırmalar yaptırır ve nihayet 1940 yılında o günün maarif bakanı Hasan Ali Yücel,İsmail Hakkı Tonguç’un öncülüğünde köy enstitüleri kurulur.İvriz Köy Enstitüsünün binaları,bizzat o okulun öğretmen ve öğrencilerinin çalışmalarıyla yapılmıştır.Orada işçi olarak çalışan bizim kendi köylülerimiz anlatıyor.
1954 yılında kapatılan enstitüler öğretmen yetiştiren okullara,yani öğremen okulları adı altında 1974 yılına kadar devam etti.1974-75 yıllarında itibaren yavaş yozlaştırılarak „öğretmen liselerine „ dönüştürüldü ve sonu geldi.
Ben,öğretmen okulu mezunu olmaktan gurur duyuyorum,bu okulların idealist öğretmen yetiştirdiğini artık herkes de kabul edebiliyor.Bu yaşamış olduğum duyguların bir kısmını „ Hatıra Defterim „ bölümünde okunabilinir.